Waarom is het gebruik van baleinen verplicht?

Er zijn veel verschillende types tilbanden (tilmatten) te verkrijgen. Een groot deel van de passieve tilbanden wordt geleverd met kunststof baleinen; de oranje strips voor in de hoofdsteun van de tilband. Het wel of niet gebruiken van deze baleinen blijft een onderwerp waar regelmatig vragen over zijn. Ondanks dat het gebruik van baleinen verplicht is, worden deze in de praktijk niet altijd gebruikt. En dat terwijl deze een hele belangrijke functie hebben. We vertellen je er graag meer over!

Is het verplicht?

Daar kunnen we kort over zijn. Ja, wanneer een tilband wordt geleverd met baleinen moeten deze altijd gebruikt worden. Dit staat ook op deze manier in de handleiding van de tilband. De fabrikant kan alleen dan de veiligheid en levensduur van het product garanderen.

Het tillen en verplaatsen van een cliënt wordt gezien als een risicovolle handeling. Daarom vraagt zowel het gebruik als de ontwikkeling van dit medische hulpmiddel kennis en aandacht. Tijdens de ontwikkeling wordt gelet op de veiligheid voor de cliënt en zorgverlener, het gebruiksgemak, maar natuurlijk ook op het comfort voor de cliënt. De tilband wordt zo ontwikkeld dat de risico’s tijdens het gebruik zo klein mogelijk zijn. Ook tijdens het gebruik moet je daar rekening mee houden.

Verschillende type tilbanden

Niet alle type tilbanden zijn voorzien van baleinen. Er zijn passieve tilbanden mét en zónder actieve hoofdsteun. Alleen tilbanden met een zogenaamde actieve hoofdsteun zijn voorzien van baleinen. Baleinen moeten altijd gebruikt worden wanneer de tilband is voorzien van een baleinenzak, dit zijn de insteekstroken op de buitenzijde van de hoofdsteun. Het gebruik wordt beschreven in de handleiding van de tilband.

De baleinen zijn bedoeld om:
- het hoofd van de client te ondersteunen en het ontstaan van een strekspasme te voorkomen,
- vorm te geven aan de tilband en de veiligheid tijdens de transfer te vergroten,
- het comfort voor de cliënt te vergroten.

Als voorbeeld zijn op de afbeelding twee type tilbanden te zien. Een Verblijfsband zonder baleinen en daaronder een VIP Verblijfsband met baleinen.

Tilband zonder baleinen: de ophangpunten van de tilband bevinden zich op ‘oorhoogte’ waardoor het volledige gewicht van de cliënt zich binnen de ophangpunten van de tilband bevindt. Daarbij is direct te zien dat de hoofdsteun het hoofd van de cliënt relatief weinig ondersteuning biedt. Als het tiljuk in een liggende stand wordt gebracht, kost het de cliënt nog meer kracht om het hoofd in een comfortabele houding te houden.

Tilband met baleinen: de ophangpunten van de tilband bevinden zich op schouderhoogte, flink lager dan de tilband zonder baleinen. Hierdoor kan een aangeknipte hoofdsteun aan de tilband worden toegevoegd om de tilband meer vorm te geven. De hoofdsteun en de baleinen ondersteunen het hoofd volledig en bieden op deze manier tijdens de transfer meer comfort aan de cliënt. Als de baleinen niet worden gebruikt zal de hoofdsteun vanaf de schouderpunten naar achteren klappen. Het hoofd en de nek van de cliënt worden dan in zijn geheel niet meer ondersteund, dit vermindert het comfort enorm!

Veiligheid

In de praktijk vindt men soms dat het gebruik van baleinen niet nodig is. Bijvoorbeeld wanneer een cliënt een goede hoofdstabiliteit heeft of wanneer de baleinen lastig aan te brengen zijn. Voor de veiligheid van de transfer is niet alleen de hoofdstabiliteit van invloed. Er kan bijvoorbeeld onverwachts een strekspasme plaatsvinden of de cliënt kan de benen optrekken. De baleinen zorgen er ook voor dat de kin van de cliënt richting de borst beweegt en dit draagt bij aan het voorkomen van een strekspasme. Bij een tilband met een actieve hoofdsteun waarbij geen baleinen worden gebruikt kan dan een gevaarlijke en oncomfortabele situatie ontstaan.

Naast het vergroten van het comfort voor de cliënt zijn de baleinen dus ook echt bedoeld om een veilige transfer te kunnen maken. Bovendien slijten tilbanden harder wanneer de baleinen niet gebruikt worden. Er komen namelijk andere krachten op de tilband te staan, waarvoor deze niet bedoeld is. Zonde, door de baleinen te gebruiken gaat een tilband langer mee.

De instructies in de handleiding van de fabrikant zijn altijd leidend. Als gebruiker ben je dan ook verantwoordelijk voor het goed gebruiken van de tilband. Het vastleggen van onjuist gebruik in bijvoorbeeld een zorgplan is niet rechtsgeldig. Ook niet wanneer een behandelaar, familie of cliënt hier toestemming voor geeft. De verantwoordelijkheid voor het goed gebruiken van hulpmiddelen ligt zowel bij de organisatie als de zorgverlener. Zorg er dus voor dat je de baleinen altijd gebruikt.

Andere oplossingen

Het kan zo zijn dat het gebruik van baleinen in een specifieke situatie niet mogelijk of wenselijk is. Er kan dan gekozen worden voor een tilband met een hoofdsteun zonder baleinen, zoals een Longseat verblijfsband of Verblijfsband zonder baleinen. Een goede hoofdbalans is in dit geval wel noodzakelijk. Dit kan in specifieke gevallen een goede en handige oplossing zijn, maar hierbij moet wel rekening gehouden worden met het feit dat deze tilband minder comfortabel kan zijn voor de cliënt. Het hoofd van de cliënt wordt minder ondersteund tijdens de transfer.

Wanneer de cliënt niet voldoende hoofdbalans heeft, kan de Comfort verblijfsband een goede uitkomst bieden. De hoofdsteun van deze tilband is voorzien van verstelbare hoofdsteunbandjes, die zorgen voor een comfortabele ondersteuning van het hoofd van de cliënt. De Comfort tilband is specifiek geschikt voor gebruik in combinatie met een tillift met 2-puntsjuk. Het model is om die reden niet geschikt voor bevestiging met clips. Een overzicht van al onze tilbanden vind je hier.

Baleinen kwijt?

Zijn de baleinen van de tilband kwijt, zorg dan dat er zo snel mogelijk weer een paar gebruikt kan worden. Je bestelt ze eenvoudig door contact met ons op te nemen. We helpen je graag om de veiligheid en het comfort van de transfer te vergroten!