Wat is fysieke belasting in de zorg?
Fysieke belasting is de belasting die je ondervindt tijdens lichamelijke arbeid. Bijvoorbeeld bij het tillen of verplaatsen van cliënten of het duwen en trekken aan hulpmiddelen. Door een toename van de zorgzwaarte neemt ook de fysieke belasting flink toe. Bewegen is gezond en belangrijk, maar lichamelijke overbelasting leidt tot gezondheidsklachten en verzuim.
Van alle werk gerelateerde verzuimdagen is 20% te wijten aan lichamelijk belastend werk!*1
Tijdens je werk worden de spieren en gewrichten van je rug, nek, schouders, armen, handen en knieën constant belast. Overbelasting ontstaat wanneer je zware producten of cliënten gaat tillen of dit voor langere tijd doet. Maar let op, niet alleen zwaar werk kan zorgen voor fysieke overbelasting. Een verkeerde werkhouding of het vaak herhalen van eenzelfde handeling vormt ook een risico!
In de praktijk moet je onder andere opletten bij:
- Verplaatsen in bed: bijvoorbeeld bij het omhoog, zijwaarts en/of draaien van een cliënt
- Aan- en uittrekken van steunkousen
- Statische belasting: bijvoorbeeld bij de wondverzorging of het wassen van een cliënt. Zie ook ‘'Wat is statische belasting?’'
- Horizontale transfers: bijvoorbeeld bij het verplaatsen van bed naar brancard
- Transfers van lig <-> zit <-> zit: bijvoorbeeld vanuit bed, (rol)stoel of toilet naar een andere plaats of hulpmiddel
- Manoeuvreren: het duwen en trekken van bedden, tilliften en karren
Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting
Om gezondheidsklachten te voorkomen, heeft de overheid regels opgesteld. De Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting stellen duidelijke regels voor de lichamelijke belasting tijdens het werken in de zorg. Ze geven precies aan wanneer een bepaalde handeling te zwaar is en welke hulpmiddelen je kunt gebruiken om overbelasting te voorkomen.
Een paar belangrijke voorbeelden:
- Niet meer tillen dan 23 kg
- Niet meer trekken/duwen dan 15 kg per hand of 25 kg met 2 handen
- Niet meer trekken dan 5 kg met je vingers
Op de website van Gezond&Zeker zijn alle Praktijkrichtlijnen per handeling te vinden.
Voorkomen van klachten
Aandacht hebben voor fysieke belasting is heel belangrijk om lichamelijke klachten te voorkomen. Zowel werkgevers als werknemers hebben zelf de verantwoordelijkheid om zich aan de Praktijkrichtlijnen te houden. Dit lijkt misschien lastig, maar gelukkig zijn er veel technieken en hulpmiddelen die je in de praktijk kunnen helpen. Wel is het belangrijk je goed te verdiepen in deze hulpmiddelen en het gebruik ervan goed onder de knie te krijgen.
Wil je meer weten over fysieke belasting en het voorkomen daarvan?
Kijk ook eens op www.free-learning.nl voor gratis e-learnings over dit onderwerp.
De free learning ‘Basis Fysiek Gezond Werken’ geeft je de basiskennis over het omgaan met fysieke belasting in de zorg.
Bronvermelding
*1 TNO. (2024, maart). Factsheet: Fysieke arbeidsbelasting 2023.